Najveće naselje Opštine Palilula na desnoj obali Dunava je Karaburma, a tu se nalaze i tri sela: Slanci, Veliko Selo i Višnjica. Između Višnjice i Karaburme smešteno je urbano naselje Višnjička Banja.

BOGOSLOVIJA

Bogoslovija nije klasičan stambeni kvart, ali je zasigurno jedan od najprepoznatljivijih delova grada, zahvaljujući istoimenom kružnom toku u kome se dodiruju neke od saobraćajnih arterija Beograda – ulice Mije Kovačevića, Dragoslava Srejovića i Severni bulevar. U njegovoj neposrednoj blizini nalazi se nekoliko značajnih javnih objekata poput VMC Karaburma, Omladinskog stadiona, Vojno-geografskog instituta, zgrade Vatrogasne brigade i Bogoslovskog fakulteta, po kome ovaj kraj i nosi naziv.

HADŽIPOPOVAC

Kada se od Bogoslovije krene prema centru grada ulicom Mije Kovačevića, stiže se u Hadžipopovac, kvart nezvanično omeđen ulicama Čarlija Čaplina, Zdravka Čelara, Cvijićevom i Ruzveltovom. Jedan od najstarijih delova Palilule naziv nosi po Nikoli Hadži – Popoviću (1819-1902), pravniku i sudiji Velikog suda Kneževine Srbije, koji je na ovom području imao poveće imanje pod njivama. Interesantno je da krajem 19. veka njemu nije bilo dozvoljeno da od njiva formira i prodaje placeve, jer je naseljavanje u neposrednoj blizini groblja (Novog groblja) tada bilo zakonom zabranjeno.

PROFESORSKA KOLONIJA

Da se radi o najotmenijem i najlepše uređenom delu Palilule može se zaključiti i iz imena ovog kvarta, čije jezgro čine ulice Jaše Prodanovića, Stojana Novakovića, Ljube Stojanovića i Račkoga. U ovim ulicama je, krajem 20-ih godina prošlog veka, četrdesetak profesora Beogradskog Univerziteta izgradilo svoje kuće. Najveće ime među njima bio je Milutin Milanković koji je više od trideset godina živeo u ulici Ljube Stojanovića. Danas se toponim Profesorska kolonija odnosi na nešto šire područje, uokvireno ulicama Mitropolita Petra, Braće Grim, Cvijićevom i Bulevarom despota Stefana i još uvek predstavlja jedan od, za život, najatraktivnijih delova Beograda.

VILINE VODE

Za razliku od susedne Profesorske kolonije koja svojim nazivom u najvećoj meri definiše i karakter kvarta, Viline vode svojim nazivom daju potpuno pogrešnu predstavu o kraju. Naime, ovaj deo Palilule, blagog i romantičnog imena, predstavlja najveću industrijsku zonu u Beogradu, smeštenu na svega kilometar udaljenosti od strogog centra grada. Na čelu sa Lukom Beograd, simbol ovog dela grada su nebrojena skladišta, hangari i magacini, zapuštena železnička pruga, stari i napušteni industrijski objekti. Iako od davnina postoje planovi da ovaj deo Beograda postane luskuzna stambena zona, od početne ideje se nije mnogo odmaklo. Kvart koji ograničavaju desna obala Dunava, Pančevački most odn. Ada Huja, Bulevar despota Stefana i ulice Vojvode Dobrnjca i Knežopoljska, naziv nosi po narodnom verovanju da u podzemnim tokovima, kojih na ovom području ima mnogo (zbog blizine Dunava), žive vile.

ĆALIJE

Za jedne deo Karaburme, za druge deo Mirijeva, tek Ćalije su omanji deo Palilule koji povezuje ova dva velika naselja. Formirane na levoj dolinskoj strani Mirijevskog potoka (Mirijevskog bulevara), Ćalije se prostiru do Zvezdarske šume na zapadu. Neobičan naziv takođe duguju turskim osvajačima. Naime, na turskom jeziku çali (ćali) znači grmlje (šiblje ili žbunje), pa se može pretpostaviti da je u to vreme ovaj deo grada, tada daleka periferija, bio pokriven istim, a ime nasleđeno u potonjim vremenima, te ostalo i do danas.

KARABURMA

Prvobitni toponim bio je Kajaburna, od turskih reči kaja (= stena) i burun (= nos, greben) – dakle, „kameni rt“. U drugoj polovini 19. veka postepeno preovlađuje naziv Karaburma, protumačen „narodnom“ etimologijom, po turskim rečima kara (crn) i burma (prsten), tj. „crni prsten“, jer su na tom mestu izvršavane smrtne kazne. Naime, od početka 1860-ih do 1902. godine, Karaburma je bila zvanično gubilište i na njoj su streljani svi oni koje bi beogradski sudovi osudili na smrt. Mesto na kome su osuđenici streljani nalazilo se na jednoj padini naspram današnjeg Pančevačkog mosta. Tu su uoči pogubljenja kopane rake i u njih stavljani kočevi. Na dan pogubljenja bi se na Karaburmi okupila masa sveta, uključujući decu, da vidi streljanje. Posle streljanja, leš pogubljenog je odvezivan od koca, a grob odmah zatrpavan i ostavljan bez ikakvog obeležja. Vremenom se na Karaburmi stvorilo veliko, iako neobeleženo groblje, sa nekoliko stotina grobova. Samo izuzetno je rodbini dozvoljavano da obeleži poneki grob. Tako je, na primer, kamenom s urezanim krstom bio obeležen grob jednog od četrnaest zaverenika streljanih 16. jula 1868. godine zbog atentata na kneza Mihaila Obrenovića.  Dugom upotrebom, „Karaburma“ je postala sinonim za smrtnu kaznu i, uopšte, za loš ishod i zlu sudbinu. Nevaljaloj deci i rđavim ljudima su govorili: „završićeš ti na Karaburmi“, a i sami prestupnici su često pominjali Karaburmu kao svoju sudbinu. Tako se 1898. godine jedan razbojnik pod istragom vajkao: „Eh, pa valjda ću do proleća popuniti koju jamu na Karaburmi“. A dve „muške dame“, tj. dvojica transvestita koji su u ženskoj odeći odlazili na beogradske zabave pa zbog toga uhapšeni i prekršajno kažnjeni i kojima, naravno, nije pretila smrtna kazna, rekle su (1912. godine) novinaru koji ih je intervjuisao: „Mi bi najviše voleli Karaburmu, pa neka se jednom sve svrši“. Poslednja smrtna kazna na Karaburmi izvršena je 1902. godine, ako ne računamo to što su austrijske vlasti tokom prve okupacije Beograda, decembra 1914, na Karaburmi podigle jedna vešala. Ipak, Karaburma je dugo ostala „ukleto“ mesto, za koje su vezivane svakojake sujeverice. Ubrzo posle pogubljenja četrnaestorice zaverenika 1868. godine, u jakoj oluji nad Beogradom gromovi su udarali oko Karaburme, pa su se proneli glasovi da je grom udario u njihov grob i da je to znak božje srdžbe. A neki policajci su još 1908. godine pričali da se na tom grobu noću viđa „devojka u dugačkoj beloj haljini sa opuštenom kosom niz leđa“.  Teren na kome se nalazilo gubilište raskopavan je, u sklopu urbanizacije tog područja, dva puta: 1912. i 1925. godine. Oba puta su radnici nailazili na posmrtne ostatke streljanih – grob četrnaestorice zaverenika je otkopan 1925. godine.  Te godine je na mestu gubilišta sagrađeno novo naselje, koje je već 1932. godine imalo 7.000, uglavnom siromašnih stanovnika, bez vodovoda i kanalizacije. Oni su tražili od gradskih vlasti da njihov kraj dobije novo ime, kako bi se ratosiljali zloglasnog žiga „Karaburme“.  Na Karaburmi nisu ubijani samo ljudi nego i, još mnogo duže, psi  – tu se do 1930-ih godina nalazila „Šinter-mala“, sklonište strvodera koji su, za račun gradskih vlasti, hvatali pse-lutalice, dovodili ih na Karaburmu i, ako ih u roku od tri dana niko ne zatraži kao svoje, ubijali ih (sekirom), a njihovu oderanu kožu prodavali za pet dinara (od nje su se pravile rukavice). Sredinom 1930-ih godina na Karaburmi je izgrađena moderna kafilerija, u kojoj bi se – tako je bilo zamišljeno – psi ubijali na „humaniji“ način – električnom strujom. Ipak, žalbe prijatelja životinja na postupak prema psima ni tada nisu prestale

Nekad “selo udaljeno pola sata hoda” od Beograda, Karaburma danas, dva veka kasnije, predstavlja savremeno naselje velegrada. Na pustim padinama između Zvezdarske šume i Dunava u predvečerje Prvog srpskog ustanka pojavile su se prve kuće, podizane bez ikakvog plana i reda. Početkom prošlog veka otvaraju se prve fabrike koje privlače radnike iz drugih krajeva Beograda i Srbije. Epitet radničkog naselja zadržava sve do kraja Drugog svetskog rata, a onda za samo nekoliko decenija šireći se ka istoku, na današnjim teritorijama mesnih zajednica “Stevan Hristić”, “Karaburma-Dunav” i “Despot Stefan Lazarević”, izrasta u savremeni deo Beograda. Krajem sedamdesetih i početkom osamdesetih godina prošlog veka taj trend se nastavlja i oko današnje autobuske okretnice i MZ “Filip Višnjić”. Značajan priliv stanovništva iz tog perioda, kao i prirodni rast populacije, Karaburmu svrstava u gusto naseljeni kraj grada sa više od 40.000 stanovnika.

Kada se šezdesetih godina gradilo novo naselje na Karaburmi, na lokalitetu Rospi Ćuprija pronađeno je jedno od najstarijih keltskih grobalja. Oružje od gvožđa, sudovi i nakit sa ovog mesta danas se nalaze u Muzeju grada Beograda.

VELIKO SELO

Prema nekim starim dokumentima Veliko Selo je nastalo 1510. godine. Po predanju ime je dobilo tako što je u njegovoj blizini nastalo malo selo bliže gradu, tamo gde se sada nalaze Slanci, pa su se stanovnici iz jednog i drugog sela kazivali, ko je iz malog, a ko iz velikog sela. Najverovatnije je tako i ostalo ime Veliko Selo. Stanovnici Velikog Sela oduvek su se bavili poljoprivredom. I danas su nepregledna polja povrtnjaka pokrivena plastenicima. Svakodnevno se odatle snabdevaju beogradske pijace raznim povrćem.

Doseljenici iz istočnih, južnih, a naročito jugoistočnih zemalja izdvajali su se po govoru i nošnji od ostali, kao što se i danas opaža u Višnjici kod starije generacije: „pola sela jedan ruvet, a pola drugi“.

U Velikom Selu je 1948 godine živelo 1.908 stanovnika, a 2011 godine 1.594 stanovnika, pri čemu je imalo 78 deteta do 5 godina starosti i prosečnu starost u selu od 41,3 godine.

SLANCI

Slanci se prvi put pominju u zapisima iz 1716. godine. Selo se prostire sa obe strane Slanačkog potoka. Na mestu gde je potok načinio poveću aluvijalnu ravan nastalo je selo. Slanci su oduvek poznati po termalnim izvorima: Točak, Vruća voda, Vrele, Balabanovac, Obradova voda, Savina voda, Sarićeva voda, Bubanje i druga. U selu je nekada bilo više bunara, ali su oni vremenom presušivali. Danas postoji još samo jedan bunar, izuzev Rimskog bunara, kojeg su po predanju, podigli Rimljani. Slance je dobilo ime, kako kaže predanje, po slanom jezercetu Malom Slancu. Ako je stvarno postojalo jezerce sa slanom vodom, što je moguće, s obzirom na brojne termalne izvore, ova verzija porekla imena Slanci je najpouzdanija.

Na mestu Malome Slancu bilo je nekada selo, od kojega je, vele, ostalo madžarsko groblje, koje je tu u blizini, a zna se i za starije srpsko groblje u Malome Slancu. Na mestu Lešlju, priča se, da je bilo madžarsko selo Lešće. Tu nalaze temelje od kuća, a tu je i česma Vrele, gde nalaze stare ćunkove. Blizu Lešća je mesto Žežnica, gde je – vele – bilo kazana, u kojima se topilo olovo, a i danas se može naći „bronza“. U selu postoji i jedan stari bunar (Nikole Ristića), za koji vele, da je tu još od Rimljana. Blizu sela je postojao manastir Sv. Stevana, koji je docnije porušen. Priča se, da je u ovome selu nekada bilo 7 kuća i porodice, čiji su preci ovde živeli u selu, najstarije su i o njihovu se poreklu ne zna ništa.

Položaj: Selo je s obe strane Slanačkog Potoka, na mestu, gde se dolina proširila, te je selo kao na ravni, koja se od potoka prema stranama, naročito desnoj, postupno diže. Kuće s leve stane potoka jesu poglavito duž seoskog puta, kao i duž iskrivudanih i nepravilnih sokaka, koji na taj put izlaze. Kuće na desnoj strani jesu bez reda raspoređene, ma da i tu ima sokaka. Selo je sa svih strana, izuzev prema ušću i izvoru potoka, okruženo kosama, koje su gole i obrađene. Pored potoka su bašte, a i kuća ima bliže potoku, ali je ovaj neznatan, te ne nanosi nikakve štete, kad nadođe. Vode stanovnici piju sa izvora i bunara… U ovome je selu, vele, hladnije no u obližnjim selima kao u Velikome Selu ili Višnjici, gde sneg uvek ranije kopni no u Slancima. Od vetrova gornjak donosi kišu, a košava je najjača. Stanovnici ovoga sela nemaju dovoljno zemlje za obrađivanje. Oko kuće retko ima njiva, samo su do kuće bašte ili mali voćnjaci. Sva je zemlja za obrađivanje oko sela u ravnici i po kosama. U selu postoje tri male: Ćukovac, Riboška i Maslarova Mala. U Ćukovcu žive: Kazandžići, Sarići, Bugarčići, Peričići (Mišići – Tomići), Davidovići i Markovići. U Riboškoj Mali: Riboški, Pavlovići (već se izgubila i stara porodica), Vrajkorci, Jovanovići; u Maslarovoj Mali: Maslarovići, Đurđevići, Sofronijevići, Kuzmanovići. Ovo selo raste isključivo priraštajem. Nema novijih doseljenika, jer nije bilo zemlje nezauzete, gde bi se oni naseljavali. Seoska je slava Mladenci, a trećeg dana Uskrsa nose litije. Slanci su imali 1.452 stanovnika 1948 godine, a 1.783 stanovnika 2011 godine. U tome su imali 76 deteta mlađa od 5 godina uz prosečnu starost stanovništva od 41,6 godina.

VIŠNJICA

Višnjica se pruža duž obe strane puta uz desnu obalu Dunava, kao ušoreno selo nekada poznato po višnjama. Jovan Cvijić je u “Zborniku naselja srpskih zemalja” iz 1903. godine, nadahnuto primetio, da je Višnjica, Mali Carigrad na Dunavu, naselje iz turskog perioda, mada neki istoričari tvrde da ima i starijih keltskih i rimskih tragova. Na uzvišenju iznad izvora u Višnjičkoj Banji nekada su boravili oficiri rimske legije. Nekada je selo bilo poznato tranzitno mesto, a u vreme Austrougarske i carina.

Višnjica se nalazi na sedmom kilometru od centra Beograda. Graniči se sa Velikim Selom, Višnjičkom Banjom, Rospi Ćuprijom i Slancima. Ima oko 5000 stanovnika i oko 300 domaćinstava. Dunav koriste za zalivanje njiva, a ređe za tranzitni saobraćaj. Nekada je na Dunavu bio razvijen rečnu saobraćaj. Stariji Višnjičani se sećaju Bele lađe, koja je bila osnovno prevozno sredstvo. Plovila je nekada do Kladova, Grocke i Ritopeka. Šezdesetih godina prošlog veka umesto bele lađe putnike je prevozio “Beobrod”, koji je saobraćao na liniji Beograd – Pančevo. Žitelji Višnjice imaju svoje “more” – Belu stenu, neuređeno izletište mnogih Beograđana. Najlepši deo Višnjice jeste marina “Ivan Milutinović” – mirno utočište alasa, ljubitelja Dunava i jedino mesto za izlazak. Selo je podeljeno na Gornju i Donju Malu, a urbani deo nazvan je Novo naselje. Od mehana, koje su gotovo na sredini sela i blizu starog groblja, niz Dunav je Donja, a uz Dunav je Gornja Mala. Obe se pri krajevima račvaju, Gornja u dva šora – Gornji i Donji, a Donja u: sokak za crkvu i sokak za groblje. Sve je selo „na šor“. Kuće su poređane duž glavnog i sporednih šorova, kao i pored sokaka, koji upravo izlaze na glavni šor. Kuće pored glavnog šora većinom su u blizu, udaljene 5-10 koraka, izuzev one, koje imaju veće dvorove i voćnjake, te ovi čine da je i rastojanje veće. Pri krajevima glavnog šora, odnosno mala, i u sporednim šorovima i sokacima, kuće su više proređene, razdaleko 50-70 koraka. Tu su većinom kuće poznijih doseljenika.

Jedan deo kose koja je prema današnjoj crkvi i pruža se prema Dunavu, zove se Gradina. Tu ima zidina i postoji predanje, da se taj grad zvao Višnjica (Uz to se priča kako je Višnjica bila znatno mesto, te zbog toga i danas neki za nju kažu, da je – Mali Carigrad), i da je bio grad poznatog u pesmama Filipa Madžarina. Daleko je od sela četvrt sata. Ispod Gradine do Dunava postoji madžarsko groblje. Postoji i drugo staro groblje, do sadašnjeg sela više mehane, ali je ono srpsko i svakako je bilo groblje današnjeg sela. Na njemu su zaostale dve krstače: na jednoj je urezana 1844 god. U selu postoji jedan stari most (blizu kuće Ljube Bogdanovića) i za njega se ne zna kada je građen. Priča se, da je u selu bilo jednom sedam kuća i potomci ovih porodica, koje su u tim kućama živele, smatraju se za najstarije u selu – za starince. To su: Popovići, po starom prezimenu, a sada Jovanovići i Bogdanovići; Kuzmanovići, zovu se i Maksimovići; Micići; Ćirići, od kojih su Lazići, a zovu ih i Kneževi, jer su njihovi preci u selu bili knezovi; Kordići; Markovići. Neke su se od tih porodica sada umnožile i ima ih oko 20 kuća, kao npr. Popovića. I ako se te porodice smatraju za starince u selu, ipak se nešto o njihovu poreklu zna samo ne tako pouzdano. Starac Ljuba Bogdanović iz porodice Popovića priča, da je u svih onih 7 kuća bila jedna porodica i da je ona poreklom iz Grčke. Uz to veli, da im je do skora kumovala jedna Grkinja, koja je do pre 50 godina živela u Beogradu; to im je kumstvo, veli, od starine, još iz Grčke, samo je ta Grkinja živela u Beogradu, a oni u Višnjici. Došli su, vele, begajući od Turaka, i ovde ih voda zaustavila. Pre no što su došli u Višnjicu, bili su u Leštanima. Danas se ta porodica izrodila, potomci su, vele, dalje od 10 kolena. I slava im nije ista: Popovići slave Sv. Arhanđela, a svi ostali sv. Nikolu. Svi oni pravilno govore, a vele, da su im i stari pravilno – „šumadijski“ – govorili, a i nošnja im je takva bila. Za sve ostale zna se da su doseljenici. Prema vremenu kada su došli u Višnjicu, mogu se podeliti u starije („odavnašnje došljake“) i novije doseljenike. U starije spadaju svi oni, koji su se doselili pre i za vreme Kara Đorđa. To su: Popovići, Živkovići, Gajići, Marinkovići, Dunđerovići, Švabići.

Višnjica je od 1972 godine sastavni deo gradske opštine Palilula.

VIŠNJIČKA BANJA

Kako istorija pokazuje, prvi doseljenici u ovaj deo Beograda su bili Kelti, narod koji je proveo mnogo godina stvarajući život na prostorima današnje Višnjičke Banje. U toku vladavine nad Singidunumom naselje Višnjičke banja zauzimali su Rimljani. Arheološkim istraživanjima utvrđeno da su na ovom području imali svoje terme i uz njih su gradili letnjikovce i vinograde. Rimljanke su se lečile i posle izlečenja, u znak zahvalnosti bacale novac. Tako, prilikom vršenja raznih iskopavanja taj novac je nađen i služi u muzejima kao lepa antika.

Određena grupa ljudi nezvanično govori o tome kako je Višnjička Banja dobila ime po jednoj devojci koja se zvala Višnja. Priča o ovoj devojci kaže sledeće: Devojka Višnja je bila iskreno zaljubljena u jednog momka, ali nažalost njena istinska ljubav se nije ostvarila, tačnije u to vreme turci joj nisu dozvolili ljubavnu romansu i ona se ubila. Sigurno se pitate otkud to da joj turci nisu dozvolili… Smatra se da je Višnjica ustvari bila turska baza odnosno turski sandžak.

Većina stanovnika, što starosedeoca, što doseljenika misli da je Višnjička Banja dobila ime po velikom broju voćnjaka višanja, s obzirom na to da višnja veoma dobro rađa na zemljištu na kome se nalazi naselje Višnjička Banja.

Pojedini stanovnici smatraju da je Višnjička Banja dobila ime po Višnji Obrenović, koja je bila majka Miloša Obrenovića. Miloš Obrenović je naselio Višnjicu ljudima sa granica Bugarske i Grčke. Knez Miloš bio dobro upoznat sa lekovitim svojstvima višnjičkih izvora. Naime, za razliku od većine svojih savremenika, knez je bio veliki ljubavnik kupanja i „banjanja“, tako da se može reći da je začetnik banjske kulture u Srbiji. Istovremeno je bio i veliki gurman, koji je stomačne probleme izazvane prejedanjem često lečio vodom iz Višnjičke Banje, bogatom sumporom. O tome svedoče zapisi iz 1833. godine u kojima izvesni Aleksa Simić knezu šalje staklenke sa vodom.

Par godina kasnije na scenu stupa naš poznati pesnik Sima Milutinović Sarajlija, sa idejom da se ovaj potencijal iskoristi. Verovatno mislite da je čudno da se jedan pisac zanima za biznis, ali ni ovo ne treba da vas čudi. Naime, Milutinović je poreklom bio iz ugledne trgovačke porodice, te je svakako nasledio i izgradio osećaj za dobar posao. Na to treba dodati i da ga je njegov nemirni duh vodio od grada do grada i od zanimanja do zanimanja, što je dodatno izoštrilo njegov „njuh“ za razne novotarije. Tako se 1835. godine ponovo zatekao u Beogradu, gde počinje da radi kao policajac u beogradskoj policiji. Da, upravo tako, čovek koji je bio trgovac, ustanik, bostandžija, profesor Liceja, vaspitač Petra II Petrovića Njegoša, i još mnogo, mnogo toga, jedno vreme je svake večeri predvodio policijsku patrolu po Beogradu i okolini i proveravao da li se poštuje noćni mir. Verovatno je tako jednom prilikom, bazajući po selima u okolini atara beogradskog, dospeo u Višnjicu i „otkrio“ izvore tople vode. Preduzimljiv kakav je bio, 1839. godine piše predlog Ministarstvu prosvete u kome kaže: „Za održanje telesnog zdravlja i povraćanja istog, nameran sam podići jedno vodolečilište u Otečestvu našem, koga kratki plan Visokoslavnom Popečateljstvu na blagorasmotresnij i skorašnje odobrenje predstavljam. U selu Višnjica, niže Beograda imade prekrasna česma na ulasku sela koja je svojom vodenom dobrotom i mestom ponajugodnije za taj posao. Tu sa ja rad podignuti neophodimo nužne kvartire za pacijente i posetitelje, kao i korita kupatila za telesno pravilo i uredno dviženje.“

Do sada ništa neobično, molba da mu se odobri izgradnja par korita i par soba za smeštaj gostiju. Ono što je bila prava revolucija u ovom predlogu je to što je Sarajlija nameravao da sve ovo bude izgrađeno prodajom akcija: „Na ovo zavedenje nekoliki su troškovi nužni koji se akcijama skupiti najlakše mogu. Jedna akcija da košta 10 dukata cesarskih.“

Nadalje, Sarajlija moli da mu se odobri kako osnivanje ovog akcionarskog društva, tako i odobri određena donacija kako bi se sa izgradnjom banje počelo i pre prikupljanja početnog kapitala kroz akcije.

Avaj, očigledno je da ondašnji ministri nisu bili dovoljnog preduzetničkog duha, te je predlog odbijen, a Simi je dopušteno da banju izgradi, ako baš hoće, ali o svom trošku. Naravno, Sarajlija nije imao potrebne novce, tako da je slavno propala ideja o banjskoj revoluciji u Višnjici i prvom akcionarskom društvu za eksploataciju lekovite vode u Beogradu, Srbiji a možda i Evropi. Posle kraha ove ideje, postojalo je još nekoliko uspešnijih pokušaja da se Višnjička Banja stavi na mapu banjskih lečilišta. Od sredine XIX veka, banja je bila poznata u Beogradu i kao lečilište i kao izletište, a ponovo su na obroncima Višnjičkog brega iznikle letnjikovci bogatijeg sloja.

Urbanisti glavnog grada su odredili da se na padinama iznad Dunava započne izgradnja elitnog naselja. Tadašnji gradonačelnik Beograda, Živorad Kovačević, je 1970. godine svečano položio kamen temeljac. Izgradnja stare Višnjičke banje bila je poverena arhitektama Ljiljani i Dragoljubu Bakiću koji su uspešno savladali veoma strm teren, stepenastim postavljanjem stambenih objekata. Zgrade od crvene opeke, tamnih krovova, ogromnih prozora i terasa sa pogledom na Dunav, mamile su uzdahe novih stanara. Po useljenju, stanovnici su imali poteškoća sa saobraćajem, snabdevanjem, telefonima, neuređenim prilaznim putevima, nedostajala je ambulanta i škola. Vremenom je sve to rešeno.

Naselje Višnjička Banja je stambeno naselje građeno kao investicija Beogradske zajednice stanovanja, sa planiranim zonama kolektivnog (I i II faza gradnje) i individualnog (III faza) stanovanja velike gustine. Pored stambenih sadržaja, urbanističkim projektom je predviđena i osnovna škola sa 32 učionice (izgrađena i otvorena tek 2012. godine), dva obdaništa za po 240 dece (izvedeno samo jedno, “Suncokret”), centar mesne zajednice sa dva dopunska punkta (zbog razuđenosti lokacije) i parking (1 stan – 1 parking mesto).

Izgrađene su zgrade od crvene opeke koje jednostavno rečeno izgledaju tako predivno da prosto poželite da živite u ovom naselju. Pre izgradnje novog postojao je stari deo naselja koji se nalazi uz Dunav. U sredini novog naselja se nalazi tzv. “Dubodolina” na kojem mestu su danas izgrađeni sportski tereni i Osnovna škola. U donjem odnosno starom delu naselja se nalazi termalni izvor koji je nekada bio popularan, mada i danas možemo videti ljude, uglavnom starije kako se uz izvor sunčaju i provode svoje dane u Banji pored Dunava.

Rospi ćuprija

Rospi ćuprija je naziv za deo Palilule koji se pruža sa desne strane donjeg toka Mirijevskog potoka (početak Mirijevskog bulevara) i u okolini raksrsnice Višnjičkog i Slanačkog puta. Interesantna legenda vezana je za neobičan naziv ovog kraja, a u osnovi su ponovo turski termini. Predanje kaže da je nekada na ovom mestu saobraćala skela koja je povezivala levu i desnu obalu Dunava. Muškarce „prečane“ koji su u Beograd dolazili radi trgovine, navodno su na jednoj ćupriji dočekivale dame koje su se bavile najstarijim zanatom. Kako je orospija izvorno turski naziv za bludnicu i prostitutku, tako je i ovaj, pomalo neugledni, kraj dobio ime.

Copy link