Hipodrom u Beogradu: Duga istorija konjičkih trka

„Prvo beogradsko trkalište bilo je uređeno na mestu iza groblja, pored Carigradskog druma, gde su tada priređivani vašari. To je prostor na kome se danas nalaze: deo Bulevara revolucije, Pravni fakultet, hotel „Metropol“, Tehnički fakultet i niz zgrada u Ulici 27. marta…

Trkačka staza bila je u obliku elipse, dugačke 700 hvati (oko 1.350 m). Linija starta i cilja je bila na Carigradskom drumu, u visini Kneževog „čadora“ (počasne tribine) pored koga je bila tribina za gledaoce. Konji su kretali u pravcu Vukovog spomenika, a zatim skretali prema Ulici 27. marta. Potom bi obišli krug, ponovo izbili na Carigradski drum i stigli do tribine.

Osnivanjem Dunavskog kola jahača u Beogradu 1890. godine aktivnije se razvija sportsko konjarstvo, a trkalište se seli na prostor današnje železničke stanice tada nazivan Bara Venecija.

Međutim, zbog nepogodnosti terena, trkalište se, sezonu kasnije, seli na Banjicu. Baš tu je održan prvi Srpski Derbi u kojem je slavila Filka. Od 1905. godine pripadnik Dunavskog kola jahača postao je Vladislav Ribnikar, osnivač i direktor lista „Politika“… Kao ugledan član uprave Kola jahača, Ribnikar se zalagao i za izgradnju stalnog beogradskog hipodroma, što nije ostalo bez odjeka. Ministarstvo narodne privrede (ministar Jaša Prodanović) ustupilo je Kolu jahača zemljište kod Careve ćuprije 1912. godine“, stoji u rukopisu Žike Jovanovića.

Hipodrom kod Careve Ćuprije je najstariji sportski objekat u Beogradu. Ukazom Kralja Aleksandra od 15. novembra 1920. godine Dunavskom Kolu jahača „Knez Mihajlo“ ustupljeno je državno zemljište na besplatan zakup na period od 75 godina, „radi podmirenja zemaljske potrebe u stvaranju stalne staze za javne konjske utakmice“. Ukaz je objavljen u službenim novinama broj 272 od 7. decembra. 1921.godine. Te godine održan je prvi galopski derbi i prva trka grada Beograda, koje od tada postaju tradicionalne. U septembru 1930. godine održane su prve kasačke trke revijalnog karaktera.

Uredbom Ministarskog saveta od 3. septembra 1934.godine isto zemljište je izdato Dunavskom kolu jahača pod zakup na period od 75 godina uz nadoknadu od 1 (jednog) dinara godišnje pod svim uslovima predviđenim rešenjem Gospodina Ministra šuma i rudnika broj 13.576 od 11. jula 1934. godine, a upravljanje hipodromom oduzeto im je 1949. godine, nakon nacionalizacije.

Potom trkalište dobija naziv „Hipodrom Beograd“. U više navrata preduzeće je menjalo pravni status i delatnost, da bi konačno 29.02.2008. godine Odlukom Skupštine grada Beograda promenilo oblik organizovanja u JP „Hipodrom Beograd“.

JP „Hipodrom Beograd“ raspolaže sa četiri staze

Galopska staza je dužine 1.500 m, peskovita je, i karakteristična je zbog svoje 3 krivine (oblika je trougla, a ne standardne elipse), što je čini jednom od težih. Naime, karakteriše je kratak pravac i ne velika brzina, s obzirom na tri velika usporavanja na krivinama. Od džokeja zbog toga traži veliku veštinu. Široka je 20 metara. Radna galopska staza se nalazi između glavne galopske i glavne kasačke staze, takođe je peskovita, i svojom konfiguracijom prati glavnu galopsku stazu, s tim što je, naravno, znatno uža (široka je 5m).

Foto: Ljubomir Miladinović

Kasačka staza je standardna elipsa dužine 1000m i širine 30 m. Podloga je je od bele kamene rizle i 2008. je nanovo nasuta. Prva kasačka staza na beogradskom hipodromu otvorena je 1952., kada su i trčane prve kasačke trke na njoj. Današnja staza je drugačijeg oblika od prvobitne, i ovakva kakva je danas, napravljena je osamdesetih godina prošlog veka.
Preponski i dresurni konji mogu raditi u peščanom manježu dimenzija 72 x 36 m ili u peščanom parkuru – skakalištu dimenzija 96 x 72 m.

Možda najlepši deo prostora hipodroma ,Kod careve ćuprije, jeste galopski padok, u kome posetioci mogu pogledati konje pred galopsku trku, a služi i za rekreativno i terapeutsko jahanje. Krajem 2009. na prostoru Hipodroma otvoren je i poseban namenski manjež za hipoterapiju.

Posetioci se mogu smestiti u nekoliko objekata koji zajedno čine amfiteatarsko gledalište. To su VIP – Kraljeva loža i Glavna tribina (broj mesta za sedenje 2.260). Dve pomoćne tribine, postavljene da nadoknade gubitak mesta za sedenje nakon požara na glavnoj tribini, rashodovane su, a jedan od prioriteta, možda i najveći, aktuelnog menadžmenta JP „Hipodrom Beograd“ jeste upravo revitalizacija i rekonstrukcija čuvene centralne tribine.

Karakteristika beogradskog hipodroma jeste da se svi objekti, sem staza, nalaze u okviru starog, negovanog parka, koji je tokom čitave godine omiljeno mesto za šetnju i uživanje. Gotovo svakog dana ga posećuju škole i vrtići, a takođe i posetioci restorana i kafića koji se nalaze na prostoru Hipodroma. U parku su postavljene klupe u starom beogradskom stilu, a takođe i parkovski mobilijar za decu: ljuljaške, klackalice, penjalice, vrteške… Park na beogradskom hipodromu je pravo mesto za opuštanje, šetnju i uživanje tokom čitave godine.

Na površini koja obuhvata 24 hektara, Javno preduzeće “Hipodrom Beograd” nudi mogućnost smeštaja takmičarskih grla u 72 mesta unutar štala odnosno 35 spoljnih boksova. U planu je da se obavi asfaltiranje puta od štalskog kruga do staza, kao i prostora ispred spoljnih bokseva. Time bi se znatno olaksala manipulacija sa grlima tokom trkačkog dana. Javno preduzeće “Hipodrom Beograd” se nalazi između Senjaka i Topčidera, u podnožju Košutnjaka, neposredno kraj “beogradskog mora” – Ade Ciganlije. Pripada Čukarici, jednoj od najstarijih opština prestonice. Direktno do nas vode tramvajske linije 3, 12 i 13, odnosno mnoštvo autobusa koji voze do Ade. Lokacija je idealna za porodična druženja i tradicionalni nedeljni ručak u restoranima “Uzelac” i “Princ Hipodrom“.

Organizujemo edukativne posete obdaništa i škola, a otvoreni smo za ustupanje naše zelene površine radi održavanja različitih manifestacija, performansa, revija, izložbi, promocija, koncerata.

Tekuća sezona na Hipodromu Beograd se sastoji od sedam trkačkih galopskih dana, od koji je prvi održan pred rekordnim brojem gledalaca i velikim upisom grla više nego ijedne sezone ranije. Najavljeni trkački dani se po pravilu održavaju nedeljom popodne, i za sad sad će biti još 6 dana: 21.05, 11.06, 02.07, 13.08, 01.10. i 29.10.2023.godine.

Cilj koji stoji pred Hipodromom Beograd je pored takmičarskog dela, organizacija rekreativnog sporta koji je po svim pokazateljima pokretač dece i omladine kada se uključi na vreme i u pravom obimu, a najstariji sportski objekat u Beogradu je prava lokacija za to.

Foto: Ljubomir Miladinović