Bermet: Vino koje čuva identitet i istoriju Srbije

Ime „Bermet“ nosi sa sobom bogatu tradiciju, a svaki aspekt njegovog nastanka i proizvodnje odražava duboke korene u srpskoj vinogradarskoj i crkvenoj istoriji. Naziv Bermet potiče od reči „brati“, koja asocira na branje biljaka koje služe za aromatizaciju vina, dok drugi deo imena dolazi od „umeti“, što ukazuje na veštinu u izvođenju složenih postupaka potrebnih za proizvodnju ovog posebnog vina.

Kroz istoriju, umeće proizvodnje Bermeta prenosilo se u manastirskim vinarijama, u okviru Mitropolije u Sremskim Karlovcima i Karlovačke bogoslovije, ali i među porodicama vinara u Sremu. Kombinovanjem reči koje na najkraći način opisuju prirodu i proces proizvodnje ovog vina – „BERem“ i „uMETi“ – dolazi se do naziva koji je prepoznatljiv i cenjen do današnjih dana.

Bermet je aromatizovano vino koje se proizvodi u Sremskom rejonu, a tradicija njegove proizvodnje seže čak do srednjeg veka. Tokom tih vremena, vina su proizvodili monasi iz 35 fruškogorskih manastira, koji su se specijalizovali za ovaj specifičan napitak. Danas, najveći broj proizvođača Bermeta nalazi se u Sremskim Karlovcima, Banoštoru i drugim vinogradarskim mestima Fruške gore.

Bermet je, na inicijativu vinarije Kiš, 2007. godine dobio zaštitu na nacionalnom nivou, a četiri godine kasnije, kroz Lisabonski aranžman, Srbija je uspela da zaštiti naziv Bermet i na međunarodnom nivou, uključujući priznanje od strane Svetske organizacije za zaštitu intelektualne svojine (WIPO) u Ženevi. Prema rečima Darka Jakšića, stručnjaka za vinogradarstvo i vinarstvo, zaštita ovog naziva u 26 zemalja, uključujući sedam članica EU, stvorila je mogućnosti za dalje širenje zaštite i unutar Evropske unije.

Međutim, iako su određene prepreke u procesu zaštite Bermeta na nivou EU, Jakšić smatra da postoji šansa da se naziv ovog vina očuva i da se izbegne njegov pretvaranje u generički pojam, poput šljivovice. On ističe da je Bermet istorijski i geografski vezan za Srem i Frušku goru i da je važno da naziv ostane ekskluzivno povezan sa tim regionom.

Zaštita naziva Bermet u okviru Lisabonskog aranžmana obuhvatila je ne samo Srbiju, već i zemlje poput Bosne i Hercegovine, Crne Gore i Severne Makedonije. Iako se pojavio izazov u vezi sa priznavanjem ovog naziva unutar EU, Jakšić napominje da postoje primeri drugih vina, poput španske „cave“, italijanske „komovice“ i grčke „fete“, koji nemaju geografski prefiks, što može poslužiti kao model za rešavanje ovog pitanja.

S obzirom na to da su mišljenja proizvođača Bermeta o kvalitetu baznog vina podeljena, bilo je i perioda nakon Drugog svetskog rata kada su se u proizvodnji koristila vina slabijeg kvaliteta, ali trenutna zaštita obavezuje na upotrebu samo najboljih sorti. Istorija ovog vina nije samo proizvodnja, već i duboko ukorenjena u tradiciji, posebno u manastirima Sremskih Karlovaca i likovima poput mitropolita Pavla Nenadovića i mitropolita Stefana Stratimirovića.

Ovaj poseban proizvod, iako je tokom komunističkog perioda bio smanjen u značaju, danas predstavlja istinsko kulturno blago. Porodične vinarije na Fruškoj gori i dalje čuvaju originalne recepture koje su se prenosile kroz generacije. Bermet je danas više od vina – on je simbol tradicije, istorije i identiteta ovog kraja.

Izvor: vino.rs, Foto: Miloš Stokić