Vremeplov, 30. novembar

Na današnji dan 1977. godine umro je Miloš Crnjanski. Milorad Pavić, naš poznati književnik i akademik preminuo je 2009. godine.

1858. – Počela Svetoandrejska skupština, trajala do 31. januara 1859. godine

1911. – Premijera prvog srpskog igranog filma “Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa” u “Grand” bioskopu hotela “Pariz” u Beogradu

1927. – Rođen Nikola Majdak, filmski reditelj i scenarista, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Valjevo, 30. 11. 1927 – Beograd, 5. 5. 2013)

1928. – Rođen Dragan Lukić, književnik, urednik časopisa “Zmaj” i Programa za decu Radio Beograda (Beograd, 30. 11. 1928 – Beograd, 1. 1. 2006)

1940. – Rođen prof. dr Ivan Stojanović, ekonomista, predsednik Društva ekonomista Jugoslavije, glavni urednik časopisa “Gledišta” (30. 11. 1940 – 20. 10. 1996)

1941. – Rođen Jovan Jova Radovanović, muzičar, član ansambla “Sedmorica mladih” (Beograd, 30. 11. 1941)
Predstavnik akademskog realizma. Najveći deo života proveo je u Beču, gdje je i umro. Izuzetno je vladao slikarskim zanatom i inspirisao se srpskom istorijom. Naslikao je velike ikonostase u Sabornoj crkvi u Novom Sadu i u crkvi u Dolovu i portretisao više vladara i crkvenih dostojanstvenika. Radio je i istorijske i folklorne kompozicije, među kojima se posebno ističu “Seoba Srba”, “Proglašenje Dušanovog zakonika”, “Takovski ustanak”, “Mačevanje”, “Kićenje neveste”.

1943. – Rođena Snežana Nikšić, pozorišna, filmska i TV glumica (Niš, 30. 11. 1943 – 2. 4. 2022)

1955. – Umro Josip Slavenski (Štolcer), kompozitor, profesor Muzičke akademije u Beogradu (Čakovec, 11. 5. 1896 – Beograd, 30. 11. 1955)
Težeći oblikovanju nacionalnog izraza, spojio muzički folklor pojedinih balkanskih naroda s modernom evropskom muzičkom tehnikom. Djela: “Balkanofinija” za orkestar, “Simfonija Orijenta” za hor i orkestar, “Pesme moje majke” za glas i gudački kvartet, četiri gudačka kvarteta, violinski koncert, horovi, sonata za violinu i klavir.

1957. – Umro Pavel Paja Jovanović, slikar, akademik (Vršac, 16. 6. 1859 – Beč, 30. 11. 1957)

1977. – Umro Hadži-Todor Dimitrijević, publicista (Vranje, 1. 3. 1889 – Beograd, 30. 11. 1977)

1977. – Umro Miloš Crnjanski, književnik (Čongrad, 26. 10. 1893 – Beograd, 30. 11. 1977)
Crnjanski se školovao u Temišvaru, Rijeci, Beču, Beogradu, Berlinu, Parizu i Londonu. Na Beogradskom univerzitetu diplomirao je istoriju, a u Londonu spoljnu politiku. Bio je profesor Četvrte gimnazije u Beogradu i saradnik “Politike”, a potom je prešao u diplomatsku službu, kao ataše za kulturu i savetnik za štampu u Berlinu, Rimu, Lisabonu i Londonu. Drugi svetski rat i period izbeglištva proveo je u Londonu. U Beograd se vratio 1965. godine. Kao jedan od najznačajnijih i najplodnijih ličnosti jugoslovenske književnosti 20. veka, Crnjanski je pisao pesme, romane, priče, drame, putopise, kritike, eseje… Prvo delo, komediju “Maska”, objavio je u Zagrebu 1918. godine. Tvorac stihova “Sumatre”, “Stražilova”, “Lamenta nad Beogradom”, pisac “Dnevnika o Čarnojeviću”, romana “Kap španske krvi” i “Seoba”, 1971. godine je nagrađen NIN-ovom nagradom za “Roman o Londonu”, u kome je Crnjanski, velikim delom autobiografski, izneo tragičnu sudbinu emigracije. Dela Miloša Crnjanskog doživela su mnogobrojna izdanja, objavljuju se i posthumno, rađene su adaptacije za pozorište i televiziju, prevođena su na više stranih jezika, a o njegovoj literaturi napisane su brojne, obimne studije i analize.

1988. – Umro Aleksandar Deroko, arhitekta i istoričar umetnosti, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 16. 9. 1894 – Beograd, 30. 11. 1988)

2008. – Umrla Desanka Tomić Đurović, akademska slikarka, grafičarka i dizajnerka tekstila (Baroševac, 9. 12. 1925 – Beograd, 30. 11. 2008)

2008. – Umro Milivoje Petrović, operski pevač, prvak Opere Narodnog pozorišta u Beogradu (Beograd, 7. 7. 1938 – Beograd, 30. 11. 2008)

2008. – Umro dr Branislav Lazarević, profesor Fakulteta organizacionih nauka, doajen srpske informatike (Laćarak, 18. 3. 1940 – Beograd, 30. 11. 2008)

2008. – Umro Dragan Ve Ignjatović Mec, multimedijalni umetnik, osnivač Balkanske asiocijacije umetnosti, urednik Likovne galerije “Studentski grad” i pokreta “Ext” (Beograd, 5. 5. 1968 – Beograd, 30. 11. 2008)

2009. – Umro Milorad Pavić, književnik i prevodilac, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu i Beogradu, akademik (Beograd, 15. 10. 1929 – Beograd, 30. 11. 2009) koji je svetsku slavu stekao romanom „Hazarski rečnik“.

2009. – Umro Milan Babić, pevač (Goričani, 10. 10. 1943 – Beograd, 30. 11. 2009)

2010. – Umrla dr Dobrila Živanov Stakić, profesorka i dekanka Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, upravnica Instituta za farmaceutsku hemiju (Gaj, 15. 5. 1932 – Beograd, 30. 11. 2010)

2011. – Umro Mihajlo Čemerikić, profesor i dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Ginekološko-akušerske klinike “Narodni front” u Beogradu (Prizren, 3. 6. 1921 – Beograd, 30. 11. 2011)