Preobraženje Gospodnje: Veliki praznik Srpske pravoslavne crkve

Srpska pravoslavna crkva danas obeležava praznik Preobraženja Gospodnjeg, koji se u pravoslavlju ubraja u 12 velikih Hristovih praznika.

Praznik koji slavi Hristovo preobraženje i najavu muke

Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja jedan od najznačajnijih verskih praznika – Preobraženje Gospodnje. Ovaj dan posvećen je sećanju na događaj opisan u Jevanđeljima, kada se Isus Hristos preobrazio na gori Tavor pred svojim učenicima. Preobraženje simbolizuje najavu njegovog potonjeg stradanja, ali i slavnu pobedu i uzdizanje.

Preobraženje na gori Tavor – događaj prepun svetlosti i božanske moći

Prema biblijskim zapisima, Isus je na treću godinu svoje javne propovedi poveo učenike Petra, Jakova i Jovana na planinu Tavor. Tamo se pred njima pojavio sa licem koje je sjalo kao sunce, a odećom belom kao sneg. U tom trenutku otvorila su se nebesa i začuo se glas Boga Oca: „Ovo je Sin moj ljubljeni… njega poslušajte“. Ovaj događaj u pravoslavlju je poznat i kao letnje Bogojavljenje, jer je tada Bog javno potvrdio božanstvo svog Sina.

Preobraženje kao simbol nove vere i nebeske snage

Isusovo preobraženje u prisustvu Mojsija i proroka Ilije označava dolazak nove vere, sile koja prevazilazi starozavetne zakone i proroke. Prema rečima Svetog Nikolaja Velimirovića, ovo nebesko svedočanstvo bilo je oslonac vernicima u trenucima Hristovih stradanja, jačajući njihovu nepokolebljivu veru u njegovu konačnu pobedu.

Istorijski značaj i različiti kalendari

Za razliku od pravoslavne crkve koja Preobraženje slavi još od 7. veka, zapadna crkva uvela ga je u svoj kalendar tek 1457. godine, slaveći pobedu hrišćanske vojske nad Turcima kod Beograda. Ovaj praznik uvek pada tokom Gospojinskog posta, pa se u pravoslavnim domovima slave posne trpeze.

Ikone i običaji na Preobraženje

Ikone Preobraženja, koje krase svaki ikonostas u pravoslavnim crkvama, prikazuju Hrista okruženog svetlom na gori, sa Mojsijem i Ilijom, dok su apostoli uplašeni i leže na zemlji. U Srbiji postoji veliki broj crkava i manastira posvećenih ovom prazniku, među kojima su istaknute crkve Preobraženja u Beogradu, Pančevu, Sokobanji, Smederevskoj Palanci, kao i manastir Preobraženje na Ovčaru, koji je poznat kao srpska Sveta Gora.

Blagosiljanje grožđa i narodni običaji

Na ovaj dan u pravoslavnim hramovima iznosi se i blagosilja novi rod grožđa, a prvi zalogaj grožđa obeležava dolazak jeseni i plodonosnog perioda. U narodu se smatra da je Preobraženje dan kada se poslednji put kupa u rekama, jer se praznik vezuje i za smenu godišnjih doba. Veruje se da se na ovaj dan „preobražava i voda i gora“, simbolizujući promene u prirodi i početak jeseni.

Izvor: Mediji