Sistematika vinove loze

Ampelografija je nauka koja izučava vrste i sorte vinove loze, a  potiče od grčkih reči ampelos-grožđe, vinova loza i grafos–opisivati.

Botnička pripadnost vinove loze:
Odeljak: Spermatophyta
Pododeljak: Mangoliophytina (Angiospermae)
Klasa: Magnoliatae (Dicotyledoneae)
Podklasa: Rosideae
Red: Rhamnales
Familija: Vitaceae

Rodovi Familije Vitaceae
1. Rod Cissus Linne
2. Rod Ampelocissus Planchon
3. Rod Parthenocissus Planchon
4. Rod Clematicissus Planchon
5. Rod Rhocissus Planchon
6. Rod Ampelopsis Michaux
7. Rod Pterisanthes Blume
8. Rod Tetrastigma Miquel
9. Rod Landukia Planchon
10. Rod Vitis Tournefort Linne
11. Rod Cyphostemma (Planch) Alst, sa 230 vrsta
12. Rod Cayratia A.L. Juss., sa 61 vrste
13. Acareosperma Gagnep, sa 1 vrstom
14. Pterocissus Urb. Et Ekn., sa 1 vrstom

Rod Vitis Tuernefort Linne je najbitniji za nas, pa ćemo se bazirati na njega.

Obuhvata 70 vrsta, koje su najviše raspostranjene i praktično iskorišćene. Karl Linne je u delu „Filosofija botanica “, vinovu lozu svrstao u petu klasu po broju prašnika, i nazvao je Vitis (vinova loza) vinifera (vrsta loze).

Rod Vitis se deli na dva podroda:
1. Muscadinia
2. Euvitis

Podrod Muscadinia obuhvata tri vrste: V.rotundifolia michaux, V.munsoniana Simpson i V. Papenoe Fennell.

Podrod Euvitis obuhvata 70 vrsta i deli se na sledeće geografske grupe:
1. Severno-američke vrste (28)
2. Istočno-azijske vrste (40)
3. Evropsko-azijska vrsta (2)

Severno-američke vrste (najbitnije):
Vitis labrusca, Vitis riparia, Vitis rupestris, Vitis berlandieri, Vitis cordifolia, Vitis solanis, Vitis candicans, Vitis champing, Vitis monticola, Vitis linceczmi, Vitis aestivalis, Vitis cinerea, Vitis rotundifolia.

Istočno-azijske vrste (najbitnije):
Vitis amurensis, Vitis thumbergi, Vitis coignetia, Vitis romaneti

Evropsko-azijske vrste:
Vitis vinifera L., ssp silvestris, Vitis vinifera L., ssp sativa

Radi lakšeg izučavanja Negrulj (1946) je sve srte kulturne loze (Vitis vinifera) svrstao u tri ekološko-geografske grupe:
1. Grupa istočnih sorti – Proles orientalis
2. Grupa sorti bazena Crnog mora – Proles pontica
3. Zapadno-evropska grupa sorti – Proles occidentalis

Grupa istočnih sorti – Proles orientalis – Rasprostranjene u Srednjoj Aziji, Jermeniji, Azerbejdžanu, Istočnoj Gruziji, Iranu, Dagestanu, Avganistanu, Africi i zemljama Biskog istoka. Ovu grupu čine 70% bele i 30% obojene sorte. Grupa se deli na dve podgrupe:
1.Podgrupa Caspica: Ovde spadaju većinom stone sorte, manje vinske. Predstavnici su Bajan širej, Hindigni, Viskaet, Terbaš, Šasle… Najstarije sorte Jermenije, Azerbedžana, istočne Gruzije.
2.Podgrupa Anthasiatica: U ovu podgrupu spadaju stone i besemene sorte. Predstavnici su  Kata-kurgan, Afuz-ali, Agadai, Nimarang…
Grupa sorti bazena Crnog mora – Proles pontica– Rasprostranjene oko Crnog mora. Sorte ove grupe čine oko 40% gajene loze, većinom su to vinske sorte. Deli se na dve podgrupe:
1.Podgrupa Georgica: U ovu podgrupu spadaju vinske i poneka stona sorta. Vode poreklo iz Gruzije. Predstavnici su sorte Rkaciteli i Saperavi koje se gaje i kod nas.
2.Podgrupa Balcanica: Ovde spadaju sorte koje vode poreklo sa Balkanskog poluostrva i istočnog Mediterana. Predstavnici ove podgrupe su sorte Prokupac, Smederevka, Plovdina, Skadarka, Čauš, Malvazija, Korintsko crno, Sultanina…
Zapadno-evropska grupa sorti – Proles occidentalis– Rasprostranjene su u zemljama zapadne Evrope. Obuhvata oko 25% koluturnih sorti.Pretežno su vinske sorte za vina visokog kvaliteta.Deli se na dve podgrupe:
1.Podgrupa Galica: U ovu podgrupu spadaju sorte Burgundac crni, Burgundac beli i sivi, Rizling rajnski, Rizling italijanski, Kaberne sovinjon, Kaberne fran, Merlo, Game crni, Game bojadiseri,Šardone, Sovinjon, Semijon, Traminac crveni i sivi..
2.Podgrupa Iberica: U ovu podgrupu spadaju manje kvalitetne sorte koje daju visoke priose. Predstavnici ove grupe su Murveder, Karinjan…

Izvor: womenandwineserbia.com